-
Perilerin diyarında...
Doğanın özenle tasarladığı bir başyapıttır Kapadokya. Türkiye'nin bu açık hava müzesi türlü gizemleri barındırırken, bulunduğu coğrafyaya da naralar atar, “Benden güzeli, bilgesi yok” diye. Tarihte pek çok medeniyete ev sahipliği yapan bu bölge, çok sayıda ritüeli de bünyesinde muhafaza eder.

Sıcak bir Temmuz sabahı özel aracımla geldiğim Avanos'ta; heybetli Kızılırmak üzerinde kurulu “Sallanan Köprü”yü adımlarken yaşamın kayganlığını daha iyi hissediyorum. Gelmek ve gitmek arasındaki ince olgunun keskinliğini bu köprüde daha iyi kavrıyorum. Kızılırmak'ın coşkun sularının içindeki adacıkta sergilenen çömleklerin tuttuğu ritm ve kazların ada etrafında yaptığı dans, yaşamın zamana meydan okuyan bir silüetini andırıyor.

Avanos'tan ayrılıp da Ürgüp'te Temenni Tepesi'ne çıkıp şehre şöyle bir baktığımda hissettiğim ilk duygu üzerinde durduğum kayalara binlerce yıl öncesinde başka insanların da ayak bastığı ve zamanın onların devrini kapattığı oluyor. İki Selçuklu Beyinin kabrinin de bulunduğu bu tepe, geçmişle gelecek arasında durup mola verilmesi gereken bir mekan olarak zihnimde yer ediyor.

Ve Göreme... “Göreme Açık Hava Müzesi” pek çok tarihi mekana ev sahipliği yapıyor. Müze, kaya içine oyulmuş manastırlar, şapeller, kiliseler, yemekhaneler, mutfaklar ve yaşam alanlarından oluşuyor. Burası 4.yüzyılda Hristiyanlığın önemli isimlerinden Kayseri Piskoposu Aziz Basil tarafından dini eğitim ve düşünce merkezi olarak  kurdurulmuş. Bölgedeki manastır hayatı da 1000 yıl kadar sürmüş. Aziz Basil Şapeli, Elmalı Kilise, Aziz Barbara Kilisesi, Yılanlı Kilise ve Karanlık Kilise, bu tarihi dokunun en tanınmış mekanlarını oluşturuyor. Anadolu'nun bu orta yerinde ziyaretçilerine dört bir yandan binlerce yıllık bilgileri fısıldayan bu yapılar, başka bir yerde buradaki gibi pek çok dinsel ögeyi bir arada görmenin mümkün olmadığını da dile getiriyor. 

Efsanelerle dolu Kapadokya'nın ilgi çeken bir başka özelliği de yer altında bulunan şehirleri... 40'a yakın yer altı kentine sahip Kapadokya'nın en büyük yer altı şehri 8 katla Derinkuyu'da yer alıyor. Derinkuyu'ya ulaşıp yer altı kentine indiğimde bölgede bir zamanlar korku imparatorluğunun hüküm sürdüğünün izlerine tanık oluyorum...


Zirvesi karla örtülü Erciyes'in yanı başında yaşanan efsanedeki aşk hikayesi, Erenler’in deyimiyle gerçeği bulmada yol gösteriyor Kapadokya'yı okuyana; “Asıl gerçeği kendinde ara”. Persler’in deyimi ile “Güzel Atlar Diyarı”nda ya da bilinen başka bir ifadeyle Peri Bacaları'nda tarihe tanıklık edenler, yaşam gerçeğini daha iyi yorumlayabilirler...
Mehmet ZENGİN Ağustos 2012, İstanbul

Ürgüp /Temenni Tepesi'nden görünüm

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Nefes mi, buğday mı? Yunus Emre

-
Resim
Nefes mi, buğday mı? “Hakikat bir denizdir şeriat anın gemisi Çoklar gemiden çıkıp denize dalamadılar Dört kitabı şerheden hakikatte asidir Zira tefsir okuyup manasın bilmediler” Yunus Emre Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Horasan Erenleri ve Türkmenleri ile kök salmaya başlayan felsefi akım, şiirlerini Türkçe olarak yazan Yunus Emre ve O’nun tabii olduğu topluluğa olan bakış açışı hakkında somut kanaat oluşmasını sağlamıştır. Yunus Emre’nin hayatı ile ilgili araştırmalar sınırlı bilgilere ulaşmış olsa da 1240-1320 yılları arasında yaşadığı konusunda ortak görüşler ortaya çıkmaktadır. Kendi eserlerinden ulaşılan bazı bilgiler de bunda etkili olup,  Risâletü'n-Nushiyye isimli eserinin sonlarındaki, “Söze târîh yidi yüz yidi-y-idi Yûnus cânı bu yolda fidî-yidi” beyitinde geçen h. 707/ m. 1308 tarihi, Yunus Emre'nin bu yılda hayatta olduğuna işaret etmektedir. O’nun h. 720 / m. 1320 yılında seksen iki yaşında öldüğünü belirten bir mecmua kaydı is...
Devamı

Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli

-
Resim
Anadolu’nun nefesi I Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli “Erkek dişi sorulmaz muhabbetin dilinde, Hak’kın yarattığı her şey, yerli yerinde Bizim nazarımızda kadın, erkek farkı yok, Noksanlıkla, eksiklik senin görüşlerinde.” Anadolu’nun kültürel yapısı içinde 13.yüzyılda devrim niteliğinde değişimler yaşanıyordu. Horasan ve Türkistan bölgesinden özellikle Moğol baskısı ile kitleler halinde Anadolu'ya akan Türkmen toplulukların önemli bir bölümü, yurt tutup çerağ yakma ve birlik sağlama amacı içindeydi. Anadolu’ya gelen erenler içinde Hacı Bektaş Veli’nin adı özellikle bu asrın ikinci çeyreğinden itibaren önem kazanmaya başlıyordu. Gülşehiri’nde Sulucakarahöyük’te kerametleriyle civar illerde adından sıkça söz ettiren bir er çıkıyordu meydana. Adı Bektaş olan, hakikatten haber vererek Hace sonra da Hünkâr adını alan bir ışık, ilmi ile aydınlık saçıyordu çevresine. Mücadeleci, akılcı, gelenek  ve değerlerine bağlılığının yanında keramet sahibi olması O’nu yüceltiyordu. Ah...
Devamı

Sarı Saltık

-
Resim
Anadolu’nun Nefesi 15 Sarı Saltık  “Bir yerde ocağın olsun, bin yerde tütsün” Anonim Moğolların baskısı altındaki 13. yüzyıl Anadolu’sunda istilaya karşı verilen mücadelede Anadolu erenleri, büyük bir savunma içine girdiler. Türkmenlerin destek verdiği bu mücadelede Ahi Evren, Hacı Bektaş Veli, Karaca Ahmet, Sarı Saltık, Barak Baba, Tabduk Emre ve Yunus Emre gibi isimlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Bu bereketli ama çetin coğrafyada ocak kurup bin yerde tütmesini sağlamak için gayret gösteren erenler, sınır boylarında dolaşmış, Rumeli, Balkanlar ve Kırım’da aydınlanma meşalesini yakmışlardır. Bu meşale, farklı inanç ve öğretilere sahip toplumların kaynaşmasında rol almış ve temel teşkil etmiştir. İşte destanlaşan kişiliği ile Osmanlı öncesinde Balkanlar’da çerağ yakan Sarı Saltık; Bosna Hersek, Arnavutluk, Polonya, Kırım, Moldova ve Rusya dahil çok sayıda ülkede ve 40’ın üzerinde yerde makama sahip bir şahsiyettir. 20. asırda Türk Edebiyatı’nın önemli isimleri a...
Devamı